ทรงเยี่ยมราษฏรบ้านห้วยห้อมและบ้านป่าแป๋
วันพุธ ที่ 1 มีนาคม พ.ศ. 2521

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินไปโรงเรียนบ้านห้วยห้อม บ้านห้วยห้อม ตำบลแม่ลาน้อย อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน 

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชทานสิ่งของ ยาชุด และเครื่องเขียนแบบเรียนแก่ผู้แทนครูและนักเรียน แล้วทรงเยี่ยมราษฎรชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงซึ่งเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทอยู่ในบริเวณนั้น จากนั้น พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระดำเนินไปทอดพระเนตรวัวและแกะลูกผสม ซึ่งได้พระราชทานพ่อพันธุ์ต่างประเทศมาสำหรับใช้ผสมพันธุ์กับวัว และแกะพันธุ์พื้นเมืองเพื่อจำหน่ายเป็นรายได้ของหมู่บ้าน เสร็จแล้ว เสด็จพระราชดำเนินกลับมายังอาคารโรงเรียนเพื่อทอดพระเนตรการปฏิบัติงานของหน่วยแพทย์หลวงที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้เดินทางล่วงหน้ามาตั้งหน่วยทำการตรวจรักษาและแจกจ่ายยาแก่ราษฎรบ้านห้วยห้อมและหมู่บ้านใกล้เคียง ในการนี้ มีกระแสพระราชดำรัส ความว่า เจ้าหน้าที่โครงการหลวงพัฒนาชาวเขา ควรส่งเสริมการสร้างส้วมซึมให้ถูกสุขลักษณะ โดยจัดหาวัสดุอุปกรณ์มาจัดทำกันเอง ทั้งนี้จะเป็นการช่วยป้องกันการแพร่พันธุ์ของพยาธิตัวตืด ซึ่งเป็นโรคที่พบมากในหมู่ราษฎรชาวเขา และเป็นสาเหตุหนึ่งที่บ่อนทำลายสุขภาพของราษฎร ในขณะนั้น สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง มีพระราชปฏิสันถารกับราษฎรอย่างใกล้ชิด ตลอดจนทอดพระเนตรงานหัตถกรรมของราษฎรบ้านห้วยห้อมด้วยความสนพระราชหฤทัย ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระดำเนินไปทอดพระเนตรระบบชลประทาน ซึ่งใช้ลำไม้ไผ่ฝังดินต่อเป็นท่อน้ำจากลำห้วยมาลงร่องน้ำ แล้วปล่อยให้ไหลลงมาตามความลาดชันของพื้นที่เป็นระยะทางประมาณ 400 เมตร เพื่อแจกจ่ายในพื้นที่เพาะปลูกในตอนล่าง โดยมีบ่อพักน้ำลดความดันเป็นระยะ ๆ สำหรับบริเวณสองข้างร่องน้ำเป็นแปลงเพาะปลูกผักชนิดต่าง ๆ ตลอดจนพืชสวนครัว ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีกระแสพระราชดำรัส ความว่า สำหรับต้นไม้ที่ขึ้นอยู่บริเวณสองข้างลำห้วยนี้ จำเป็นจะต้องรักษาไว้ให้ดี เพราะจะช่วยเก็บรักษาความชุ่มชื้นไว้ ส่วนตามร่องน้ำและบริเวณที่มีน้ำซับ ก็ควรสร้างฝายเล็ก ๆ กั้นน้ำไว้ในลักษณะฝายชุ่มชื้น แม้จะมีน้ำจำนวนน้อยก็ตาม สำหรับแหล่งน้ำที่มีปริมาณน้ำมาก จึงสร้างฝายเพื่อผันน้ำลงมาใช้ในพื้นที่เพาะปลูก โดยเฉพาะสำหรับการปลูกข้าว

สมควรแก่เวลา จึงเสด็จพระราชดำเนินต่อไปยังบ้านป่าแป๋ ตำบลแม่สะเรียง อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ทอดพระเนตรธนาคารข้าว ซึ่งมีพระราชดำริให้จัดตั้งขึ้นเพื่อให้ราษฎรยืมข้าวไปบริโภคในยามขาดแคลน โดยมีคณะกรรมการของหมู่บ้านเป็นผู้ควบคุมให้ใช้คืนตามกำหนดเวลา เนื่องจากเป็นสมบัติของส่วนรวม จากนั้น ทรงเยี่ยมราษฎรชาวเขาเผ่าลั๊วะที่เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทอยู่ระหว่างเสด็จพระราชดำเนิน ในโอกาสนี้ ทรงเยี่ยมหน่วยแพทย์หลวงหน่วยที่สอง ซึ่งได้ปฏิบัติงานอยู่ ณ บ้านป่าแป๋ แล้วเสด็จพระราชดำเนินไปยังโรงเรียนเจ้าพ่อหลวงอุปถัมภ์ 10 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชทานสิ่งของ ยาชุดและเครื่องเขียนแบบเรียน แก่ผู้แทนครูและนักเรียน เสร็จแล้ว ประทับเสวยพระกระยาหารกลางวัน เป็นเวลาอันสมควร จึงประทับเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินกลับ